انواع سنسورهای صنعتی

انواع سنسورهای صنعتی

امروزه سنسورها به عنوان یکی از اجزای جدایی ناپذیر اتوماسیون صنعتی شناخته می‌شوند. سنسور یا حسگر، وسیله‌ای است که پارامترهای فیزیکی مانند فشار، دما و حرارت را اندازه گیری می‌کند و محرک‌های فیزیکی را به سیگنال‌های الکتریکی قابل اندازه گیری تبدیل می‌کند. سنسورها بر اساس مکانیزم عملکرد و کمیت فیزیکی مورد اندازه گیری، دارای انواع مختلفی بوده و در گروه‌های مختلفی طبقه بندی می‌شوند. در این مقاله به معرفی چند مورد از انواع سنسورهای صنعتی بر اساس نحوه‌ی عملکرد آن‌ها می‌پردازیم.

سنسور تماسی

یکی از انواع سنسورهای صنعتی سنسور تماسی می‌باشد. این سنسور برای نشان دادن واکنش به محرک نیاز به تماس فیزیکی مستقیم دارد و با برخورد مستقیم با جسم و دریافت نیروی مکانیکی، فعال شده و سیگنال الکتریکی تولید می‌کند. به همین دلیل این سنسور به عنوان وسیله‌ای الکترومکانیکی شناخته می‌شود. یکی از انواع سنسورهای تماسی، لیمیت سوئیچ یا کلید حد می‌باشد که با رسیدن نیروی وارد شده از طرف جسم خارجی به حد لازم، فعال می‌شود. لیمیت سوئیچ‌ها به دلیل مقاومت بالا در شرایط محیطی سخت، دقت بالا و مصرف انرژی الکتریکی پایین کاربرد زیادی در صنعت دارند. این سنسورها در مواردی مانند شمارش تولید، بالابرها، کنترل حرکت ماشین آلاتی چون ماشین برش و تراشکاری به کار می‌روند.

سنسور مجاورتی

سنسورهای مجاورتی سنسورهایی غیر تماسی هستند که بدون هیچ گونه تماس فیزیکی و مکانیکی، به اجسامی که به آن‌ها نزدیک می‌شوند واکنش نشان داده و حضور آن‌ها را تشخیص می‌دهند. بنابراین، از این سنسورها برای تشخیص مواردی مانند حضور و موقعیت قطعات استفاده می‌شود. این گونه از سنسورها به دلیل داشتن ویژگی‌هایی چون طول عمر بالا، تحمل شرایط سخت محیطی مانند حرارت بالا، سرعت سوئیچینگ زیاد و دقت بالا، کاربرد فراوانی در صنایع پیدا کرده‌‌اند. سنسورهای مجاورتی یا غیر تماسی بر اساس نحوه‌ی کارکرد دارای انواع مختلفی از جمله سنسور مجاورتی آلتراسونیک، سنسور مجاورتی القایی، سنسور مجاورتی خازنی و سنسور مجاورتی فوتو الکتریک می‌باشند.

سنسور مجاورتی آلتراسونیک

سنسورهای آلتراسونیک گروهی از سنسورهای غیر تماسی هستند که با استفاده از تولید، ارسال و دریافت امواج آلتراسونیک یا فراصوت، پارامترهایی مانند فاصله، حجم و سرعت را اندازه گیری می‌کنند. کاربرد این نوع سنسورها در صنعت در مواردی مانند کنترل سطح مواد در مخازن، آزمایش کیفیت قطعات و کنترل کیفی خط تولید می‌باشد.

سنسور مجاورتی القایی

سنسورهای مجاورتی القایی تنها به فلزات واکنش نشان می‌دهند. به این گروه از سنسورهای مجاورتی سنسورهای الکترومغناطیسی نیز گفته می‌شود، چرا که اساس کار آن‌ها ایجاد میدان مغناطیسی است. با نزدیک شدن قطعات فلزی به سنسور، بخشی از انرژی میدان مغناطیسی توسط قطعه جذب می‌شود و این امر باعث تشخیص حضور قطعه توسط سنسور می‌شود. همچنین گونه‌ای از این سنسورها بر اساس القای مغناطیسی کار می‌کنند، به طوری که به اجسام دارای خاصیت آهنربایی واکنش نشان می‌دهند. سنسورهای مجاورتی القایی به عنوان پرکاربردترین سنسورهای غیر تماسی در صنایع به ویژه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی شناخته می‌شوند.

سنسور مجاورتی خازنی

یکی دیگر از انواع سنسورهای صنعتی، سنسور مجاورتی خازنی می‌باشد. این گونه از سنسورها بر اساس تغییر ظرفیت خازن کار می‌کنند. این سنسورها با ایجاد یک میدان الکتریکی وجود اجسام در برابر خود را تشخیص می‌دهند؛ به این صورت که با قرار گرفتن جسمی با ثابت دی الکتریک بالاتر از حد از پیش تعیین شده، ظرفیت خازن تغییر کرده و سنسور فعال می‌شود. بنابراین سنسورهای مجاورتی خازنی علاوه بر اجسام فلزی، قابلیت تشخیص نافلزات را نیز دارا می‌باشند. از کاربردهای این سنسورها می‌توان به شمارش کالاها در خط تولید، کنترل انحراف پارچه، اندازه گیری سرعت و کنترل سطح مخازن اشاره کرد.

سنسور مجاورتی فتوالکتریک (نوری)

سنسورهای نوری با استفاده از امواج مادون قرمز، حضور همه‌ی اجسام را تشخیص می‌دهند. این سنسورها دارای منبع انتشار نور یا فرستنده و گیرنده می‌باشند و بر اساس دریافت امواج منعکس شده از اجسام و یا جذب شدن پرتو توسط اجسام، حضور آن‌ها را در مقابل خود تشخیص می‌دهند. کاربرد این نوع سنسورها در صنایع، اندازه گیری سرعت، کنترل حرکت و انحراف پارچه، شمارش تولید، اندازه گیری ارتفاع، تشخیص اجسام و مواردی از این دست می‌باشد.

سخن آخر

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و پیچیده‌تر شدن صنایع، سنسورها کاربردهای متنوعی در پروسه‌های صنعتی پیدا کرده‌اند و به عنوان عضوی ضروری در سیستم‌های صنعتی شناخته می‌شوند. در این مقاله به اختصار به چند مورد از انواع سنسورهای صنعتی اشاره شد. انواعی از این سنسورها در صفحه‌ی محصولات آتونیکس و محصولات لنبوا قابل مشاهده و خرید می‌باشند.